Zgodnie z art. 31 ust. 1a Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 840 z późn. zm.):

osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, która zamierza realizować:

1) roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru lub objętym ochroną konserwatorską na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub znajdującym się w ewidencji wojewódzkiego konserwatora zabytków

2) roboty ziemne lub dokonać zmiany charakteru dotychczasowej działalności na terenie, na którym znajdują się zabytki archeologiczne, co doprowadzić może do przekształcenia lub zniszczenia zabytku archeologicznego

- jest obowiązana pokryć koszty badań archeologicznych oraz ich dokumentacji, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest niezbędne w celu ochrony tych zabytków.


W przypadku Powiatu Kartuskiego zabytkiem nieruchomym są także układy przestrzenne czyli miasto Kartuzy i miasto Żukowo.

Oznacza to, że na ich terenie (w granicach oznaczonych na załącznikach graficznych) Inwestor przed uzyskaniem pozwolenia na budowę w Wydziale Budownictwa Starostwa Powiatowego w Kartuzach, a w szczególności przed przystąpieniem do prac ziemnych lub robót budowlanych - powinien uzyskać pozwolenie od Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku na prowadzenie badań archeologicznych, ponieważ zgodnie z art. 32 ust 1 pkt. 2 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2351) pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydane po uprzednim uzyskaniu przez Inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń, uzgodnień lub opinii innych organów oraz zgodnie z art. 30 ust. 2 Prawa Budowlanego do zgłoszenia należy dołączyć pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane przepisami szczególnymi. W tym przypadku przepisem szczególnym jest art. 31 ust. 1a Ustawy o Ochronie Zabytków i Opiece nad Zabytkami.

W przypadku stanowisk ujawnionych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz włączonych do wojewódzkiej ewidencji zabytków (ujawnionych w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy – w posiadaniu każdej gminy na terenie naszego powiatu) procedura jest identyczna. Przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę w Wydziale Budownictwa Starostwa Powiatowego w Kartuzach należy uzyskać pozwolenie Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku na prowadzenie badań archeologicznych.